ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಅರಾವಳಿ ಪರ್ವತ ಶ್ರೇಣಿಯ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ, ಹಸಿರು ಹೊಲಗಳ ನಡುವೆ, ಶಾಂತಿಗ್ರಾಮ ಎಂಬ ಒಂದು ಸುಂದರ ಗ್ರಾಮವಿತ್ತು. ಹೆಸರೇ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ, ನೆಮ್ಮದಿ ನೆಲೆಸಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮಸ್ಥರೆಲ್ಲರೂ ಕೃಷಿಯನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸರಳ ಜೀವನವನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಗ್ರಾಮದ ವಿಶೇಷತೆಯೆಂದರೆ, ಇಲ್ಲಿನ ಜನ ತನು ಶುದ್ಧಿಗೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿದಿನ ಬೆಳಗ್ಗೆ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು, ಶುಭ್ರವಾದ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸುವುದು, ತಮ್ಮ ಮನೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಅವರ ನಿತ್ಯದ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ತನು ಶುದ್ಧಿ ಸುಲಭ, ಮನ ಶುದ್ಧಿ ಕಠಿಣ ಎಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿತಿದ್ದವರು ಕೆಲವೇ ಕೆಲವರು.
ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ರಘು ಎಂಬ ಒಬ್ಬ ಯುವಕನಿದ್ದ. ಅವನು ತನು ಶುದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ನಿಷ್ಠಾವಂತನಾಗಿದ್ದ. ಪ್ರತಿದಿನ, ಸೂರ್ಯೋದಯಕ್ಕೂ ಮುನ್ನ ಎದ್ದು, ತಣ್ಣನೆಯ ನದಿಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ, ಶುಭ್ರವಾದ ಬಿಳಿ ವಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ತನ್ನ ಕೆಲಸಗಳಿಗೆ ಸಿದ್ಧನಾಗುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನ ಮನೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿ, ಅಚ್ಚುಕಟ್ಟಾಗಿ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ರಘುವಿನ ಶುದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತನ್ನು ನೋಡಿ ಪ್ರಶಂಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ರಘುವಿನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಅನೇಕ ಕಲಬೆರಕೆಗಳು ತುಂಬಿದ್ದವು. ಅಸೂಯೆ, ಸಣ್ಣತನ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮೋಸ ಮಾಡುವ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಅವನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಅವನು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಎಷ್ಟು ಶುಭ್ರವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದನೋ, ಒಳಗಿನಿಂದ ಅಷ್ಟೇ ಅಶುದ್ಧನಾಗಿದ್ದ.
ರಘುವಿನ ಸ್ನೇಹಿತ, ಗೋಪಿ, ಇದಕ್ಕೆ ತದ್ವಿರುದ್ಧ. ಗೋಪಿ ಕೂಡ ತನು ಶುದ್ಧಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತಿದ್ದರೂ, ಅದಕ್ಕೆ ರಘುವಿನಷ್ಟು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಮತ್ತು ಮನೆಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ, ಆದರೆ ರಘುವಿನಷ್ಟು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಗೋಪಿಯ ಮನಸ್ಸು ಮಾತ್ರ ಸ್ಪಟಿಕದಷ್ಟು ಶುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಅವನಿಗೆ ಅಸೂಯೆ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಮೋಸ ಮಾಡುವ ಯೋಚನೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಯಾವಾಗಲೂ ಇತರರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಸಿದ್ಧನಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದ. ಸತ್ಯವನ್ನೇ ನುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯಿಂದ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದ. ಗೋಪಿಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮಾತಿನಲ್ಲಿಯೂ, ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಶುದ್ಧತೆ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತಿತ್ತು.
ಒಂದು ದಿನ, ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಹಬ್ಬ ನಡೆಯಿತು. ಎಲ್ಲರೂ ತಮ್ಮ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಲು ಸಿದ್ಧರಾದರು. ರಘು ಯಾವಾಗಲೂ ಮೊದಲು ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ದೇವರ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಲು ಬಯಸುತ್ತಿದ್ದ. ಅಂದು ಕೂಡ ಅವನು ಮೊದಲು ನದಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿ, ಹೊಸ ಬಿಳಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕಡೆಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕಿದ. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ ಒಂದು ಕೊಳಕು ಬಟ್ಟೆಯ ತುಂಡು ಸಿಕ್ಕಿತು. ಅದು ಯಾರದೋ ಬಟ್ಟೆಯ ತುಂಡು ಎಂದು ತಿಳಿದು, ಅದನ್ನು ಮುಟ್ಟದೆ ಹೋಗಲು ಯತ್ನಿಸಿದ.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಗೋಪಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೊರಟಿದ್ದ. ಅವನ ಬಟ್ಟೆಗಳು ರಘುವಿನಷ್ಟು ಹೊಸದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿದ್ದವು. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಅದೇ ಕೊಳಕು ಬಟ್ಟೆಯ ತುಂಡನ್ನು ಕಂಡನು. ಅದು ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಹೋಗುವವರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದೆಂದು ತಿಳಿದು, ಅದನ್ನು ತೆಗೆದು ಒಂದು ಬದಿಗೆ ಹಾಕಿದ. ಆ ಕೊಳಕು ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ್ದರಿಂದ ಅವನ ಕೈಗಳು ಕೊಳಕಾದವು. ಅಯ್ಯೋ, ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮೊದಲು ಕೈಗಳನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಅಂದುಕೊಂಡು, ಸಮೀಪದ ಬಾವಿಯಿಂದ ನೀರೆತ್ತಿ ಕೈಗಳನ್ನು ತೊಳೆದುಕೊಂಡನು.
ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಸೇರಿದರು. ಪ್ರಧಾನ ಅರ್ಚಕರು ಪೂಜೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ ಮೊದಲು, ಇಂದು ಯಾರು ತನು ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸು ಎರಡನ್ನೂ ಶುದ್ಧವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದಾರೋ, ಅವರು ಮಾತ್ರ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿ ಪೂಜೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಎಲ್ಲರೂ ರಘುವಿನ ಕಡೆಗೆ ನೋಡಿದರು. ರಘು ಹೊರಗಿನಿಂದ ಅಷ್ಟೊಂದು ಶುಭ್ರನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ. ಅವನು ಮುಂದೆ ಬಂದು ದೀಪ ಹಚ್ಚಲು ಸಿದ್ಧನಾದ. ಆದರೆ, ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಯೋಚನೆ ಬಂತು. ನಾನು ದೀಪ ಹಚ್ಚಿದಾಗ ಎಲ್ಲರೂ ನನ್ನನ್ನೇ ನೋಡುತ್ತಾರೆ, ನಾನು ಎಷ್ಟು ಶುದ್ಧ ಎಂದು ಮೆಚ್ಚುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಹಂಕಾರದ ಯೋಚನೆ ಅವನ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಅಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿತು.
ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಅರ್ಚಕರು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ, ಯಾರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಅಹಂಕಾರ, ಅಸೂಯೆ, ಮೋಸ ಇಲ್ಲವೋ, ಅವರು ಮಾತ್ರ ಮುಂದೆ ಬರಲಿ ಎಂದು ಪುನರುಚ್ಚರಿಸಿದರು. ರಘು ಹಿಂದೆಗೆದನು. ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ತಾನು ಈ ನಿಯಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಮೂಡಿತು. ಆಗ ಗೋಪಿ ಮುಂದೆ ಬಂದನು. ಅವನ ಬಟ್ಟೆಗಳು ರಘುವಿನಷ್ಟು ಹೊಸದಾಗಿರದಿದ್ದರೂ, ಅವನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಶಾಂತಿ ಇತ್ತು. ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕೆಟ್ಟ ಯೋಚನೆಗಳು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಲಿ ಎಂದು ಬಯಸುವ ಶುದ್ಧ ಮನಸ್ಸು ಅವನದಾಗಿತ್ತು. ಗೋಪಿ ದೀಪ ಹಚ್ಚಿದ. ದೀಪದ ಜ್ಯೋತಿ ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ಕಂಡಿತು.
ಅಂದು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ತನು ಶುದ್ಧಿ ಸುಲಭ, ಮನ ಶುದ್ಧಿ ಕಠಿಣ ಎಂಬ ಮಾತಿನ ಅರ್ಥ ಮನವರಿಕೆಯಾಯಿತು. ರಘು ಅಂದಿನಿಂದ ತನ್ನ ಆಲೋಚನಾ ವಿಧಾನವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಅವನು ಕೇವಲ ತನ್ನ ದೇಹವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ತನ್ನ ಮನಸ್ಸನ್ನೂ ಶುದ್ಧವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಿದ. ಅವನು ತನ್ನ ಅಸೂಯೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು, ಮೋಸ ಮಾಡುವ ಯೋಚನೆಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಿದನು. ಇತರರಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು.
ವರ್ಷಗಳು ಕಳೆದವು. ರಘು ಮತ್ತು ಗೋಪಿ ಇಬ್ಬರೂ ಗ್ರಾಮದ ಹಿರಿಯರಾದರು. ರಘು ತನ್ನ ಹಿಂದಿನ ತಪ್ಪುಗಳನ್ನು ತಿದ್ದುಕೊಂಡನು ಮತ್ತು ಗೋಪಿಯಂತೆ ಮನಸ್ಸು ಶುದ್ಧವಾಗಿತ್ತು. ಗ್ರಾಮದ ಜನರು ಅವರಿಂದ ಪಾಠ ಕಲಿತರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಹೊರಗಿನ ಶುದ್ಧತೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಗಮನ ಕೊಡದೆ, ತಮ್ಮ ಆಲೋಚನೆಗಳು, ನುಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಶುದ್ಧತೆಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡತೊಡಗಿದರು.
ಈ ಕಥೆಯು ನಮಗೆ ಒಂದು ಆಳವಾದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಹವನ್ನು ಶುದ್ಧವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸುಲಭ. ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು, ಉತ್ತಮ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸುವುದು, ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟವಲ್ಲ. ಆದರೆ, ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಸವಾಲಿನ ಕೆಲಸ. ಅಸೂಯೆ, ಅಹಂಕಾರ, ಕೋಪ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ, ಮೋಸದಂತಹ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಭಾವನೆಗಳು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಲುಷಿತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಿ, ಪ್ರೀತಿ, ಕರುಣೆ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆ ಮತ್ತು ಸತ್ಯವನ್ನು ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ತುಂಬಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ನಿಜವಾದ 'ಮನ ಶುದ್ಧಿ.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ತನು ಶುದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಮನ ಶುದ್ಧಿ ಎರಡೂ ಮುಖ್ಯ. ಒಂದು ದೇಹದ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಆತ್ಮದ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಶಾಂತಿಗೆ ಅನಿವಾರ್ಯ. ನಿಜವಾದ ಮನುಷ್ಯನಾಗಬೇಕೆಂದರೆ, ಹೊರಗೆ ಎಷ್ಟು ಶುದ್ಧವಾಗಿರುತ್ತೇವೆಯೋ, ಒಳಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಶುದ್ಧವಾಗಿರಬೇಕು. ಹೊರಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆ, ಒಳಗೆ ನಿಷ್ಕಲ್ಮಷ ಮನಸ್ಸು – ಇದೇ ಜೀವನದ ನಿಜವಾದ ಸೌಂದರ್ಯ.
