ದಟ್ಟವಾದ ರಾತ್ರಿ. ಹೊರಗೆ ಗುಡುಗು ಮಿಂಚು ಸಹಿತ ಮಳೆ ಧೋ ಎಂದು ಸುರಿಯುತ್ತಿತ್ತು. ಊರಿನಿಂದ ದೂರವಿದ್ದ, ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಆ ಹಳೆಯ, ಏಕಾಂತದ ಮನೆಯೊಳಗೆ, ಅರವತ್ತು ವಯಸ್ಸಿನ ಆನಂದ ಒಬ್ಬನೇ ಕುಳಿತಿದ್ದ. ಅವನದು ದೊಡ್ಡ ಸಂಸಾರವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕಾಲಗತಿಯಲ್ಲಿ, ಮಕ್ಕಳು, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳು ಎಲ್ಲರೂ ಅವನನ್ನು ತೊರೆದು ತಮ್ಮದೇ ಲೋಕ ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದರು. ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮೆ ಫೋನ್ ಕರೆ, ಅಷ್ಟೇ. ಆನಂದ ತನ್ನ ಇಡೀ ಬದುಕನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದು ಇದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ. ಈಗ ಅದು ಅವನೊಬ್ಬನ ನೆನಪುಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಅವನು ಒಡೆದ ಗಡಿಯಾರದತ್ತ ನೋಡಿದ. ನಿಖರವಾಗಿ ರಾತ್ರಿ 2:00. ಮಳೆಯ ಸದ್ದಿನ ಹೊರತಾಗಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಸದ್ದು ಇರಲಿಲ್ಲ. ಆನಂದ ತನ್ನ ಹಳೆಯ, ಬೂದು ಬಣ್ಣದ ಉಣ್ಣೆ ಶಾಲನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಸುತ್ತಿಕೊಂಡ. ಮನೆಯೊಳಗೆ ಮೈ ಕೊರೆಯುವ ತಂಪು ಆವರಿಸಿತ್ತು.
ಆನಂದ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಎದ್ದು ನಿಂತ. ತಾನೇ ಕೆತ್ತಿದ ಹಳೆಯ ಮರದ ಕುರ್ಚಿಯಿಂದ ಎದ್ದು ನಡೆದ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹೆಜ್ಜೆಯೂ ಮನೆಯ ಮರದ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಸಣ್ಣ ಕಿರುಚುವ ಶಬ್ದ ಮಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಅವನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉದ್ದೇಶವಿತ್ತು. ನೆನಪುಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ತೆಗೆಯಬೇಕು.
ಅವನು ಮೇಲಂತಸ್ತಿಗೆ ಹೋಗುವ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಹತ್ತಿದ. ಮೊದಲ ಮೆಟ್ಟಿಲು, ಮಗನ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆ. ಮೂರನೇ ಮೆಟ್ಟಿಲು ಮದುವೆ ದಿನ ಮಡದಿಯ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದ ಕಾಲುಂಗುರ. ಕೊನೆಯ ಮೆಟ್ಟಿಲು... ತನ್ನ ತಂದೆಯ ಕೊನೆಯ ಉಸಿರು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೆಟ್ಟಿಲೂ ಒಂದು ಇತಿಹಾಸದ ದಾಖಲೆ. ಅವನು ಕೊಠಡಿಗೆ ಬಂದ. ಅದು ತುಂಬ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಟ್ಟಿದ್ದ ಧೂಳು ಹಿಡಿದ ಕೊಠಡಿ. ಕಿಟಕಿಯಿಂದ ಮಿಂಚಿನ ಬೆಳಕು ಬಂದಾಗ, ಗೋಡೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಬಣ್ಣ ಮಾಸಿದ ಚಿತ್ರಗಳು ಭಯಾನಕವಾಗಿ ಕಂಡವು. ಅಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಳೆಯ ತೇಗದ ಬೀರು ಇತ್ತು. ಬಾಗಿಲು ಸೀಳು ಬಿಟ್ಟಿತ್ತು. ಆನಂದ ಕೀಲಿಯನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿದ.
ಒಳಗೆ, ಹಳೆಯ ಮಡಚಿಟ್ಟ ಸೀರೆಗಳು, ಹಳದಿ ಬಣ್ಣದ ಪತ್ರಗಳು, ಮತ್ತು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ, ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡಿದ ಮರದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ. ಅದುವೇ ನೆನಪುಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ. ಆನಂದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಇಟ್ಟು, ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಳ ತೆರೆದ. ಒಳಗೆ ಏನಿತ್ತು? ಹಣ? ಚಿನ್ನ? ಇಲ್ಲ.
ಒಂದು ಒಣಗಿದ ಗುಲಾಬಿ ದಳ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಪ್ರೇಮ ಪತ್ರದ ಜೊತೆ ಸಿಕ್ಕಿದ ಉಡುಗೊರೆ. ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಕಲ್ಲಿನ ತುಂಡು ಮಗ ಹುಟ್ಟಿದಾಗ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಲ್ಲು.
ಒಂದು ಬರಿದಾದ ಪರ್ಸ್ ತಾನು ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಹಣವಿದ್ದ ಪರ್ಸ್, ಈಗ ಖಾಲಿ. ಒಂದು ಹಳೆಯ ಶೂ ಲೇಸ್ ತನ್ನ ಮಡದಿಯ ಕೊನೆಯ ದಿನ, ತಾನು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟ ಹಗ್ಗ. ಆನಂದ ಪ್ರತಿಯೊಂದನ್ನು ಹೊರತೆಗೆದ. ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಖಾಲಿಯಾಯಿತು. ಅವನು ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯ ತಳಕ್ಕೆ ಕೈಹಾಕಿ ಮುಟ್ಟಿ ನೋಡಿದ. ಅಲ್ಲಿ ಏನೋ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ವಸ್ತುವಿತ್ತು. ಅವನು ಅದನ್ನು ಎತ್ತಿದಾಗ, ಅದು ಮತ್ತೊಂದು ಸಣ್ಣ, ಸೀಸದಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಬೀಗ ಇರಲಿಲ್ಲ. ತೆರೆದ. ಒಳಗೆ ಒಂದು ಚೂರು ಕಾಗದವಿತ್ತು. ಆನಂದ ಅದರ ಮಡಿಕೆ ಬಿಚ್ಚಿದ. ಕಾಗದ ಹಳದಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತ್ತು. ಅದರ ಮೇಲೆ ಅಕ್ಷರಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಅದನ್ನು ಮಸುಕಾದ ಎಣ್ಣೆ ದೀಪದ ಹತ್ತಿರ ತಂದ. ಅಕ್ಷರಗಳು ಹೀಗಿದ್ದವು
ನಿನ್ನ ದಿಕ್ಕು ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ದಾರಿ ಮಾತ್ರ ಹೊರಗಿದೆ. ಇದೇನಿದು? ಇದ್ಯಾರ ಕೈಬರಹ? ಈ ಕಾಗದ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಹೇಗೆ ಬಂತು? ಆನಂದ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ.
ಆನಂದ ಕಾಗದವನ್ನು ಹಿಡಿದು ಕೆಳಗೆ ಮುಖ್ಯ ಹಾಲ್ನತ್ತ ನಡೆದ. ಮನೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಮೂಲೆ ಅವನಿಗೆ ಚಿರಪರಿಚಿತ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಬಿರುಕು ಅವನ ಬದುಕಿನ ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತಿತ್ತು.
ನಿನ್ನ ದಿಕ್ಕು ಈ ಮನೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ದಿಕ್ಕು ಎಂದರೆ ಏನು? ಭವಿಷ್ಯವೇ? ನೆಮ್ಮದಿಯೇ?
ದಾರಿ ಮಾತ್ರ ಹೊರಗಿದೆ. ಹೊರಗಿನ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಹೋಗಬೇಕೇ? ಈ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ, ಈ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ? ಆನಂದ ಮನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಬಾಗಿಲತ್ತ ದೃಷ್ಟಿ ನೆಟ್ಟ. ಆ ಬಾಗಿಲು ಕಳೆದ ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಚ್ಚಿಯೇ ಇತ್ತು.
ಅವನು ಮರದ ದಪ್ಪ ಬಾಗಿಲನ್ನು ತಲುಪಿದ. ಕೈ ಹಾಕಿದಾಗ ಕೈಗೆ ತಣ್ಣನೆಯ ಮರ ತಾಗಿತು. ಅವನು ಹಿಡಿಕೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದ. ಹತ್ತು ವರ್ಷದಿಂದ ಉಪಯೋಗಿಸದೆ ಇದ್ದ ಕಾರಣ ಅದು ತುಕ್ಕು ಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಆನಂದ ತನ್ನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಹಿಡಿಕೆಯನ್ನು ತಿರುಗಿಸಿದ. ಮೊದಲಿಗೆ ಅದು ಅಲುಗಾಡಲೇ ಇಲ್ಲ. ಇನ್ನಷ್ಟು ಒತ್ತಿದ, ಆತನ ಶರೀರ ನಡುಗಿತು. ವಯಸ್ಸಿನ ಮಿತಿ ಆತನನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಸಿತು. ಕಡೆಗೂ... ಕರ್....ರ್....ಚ್.... ಎಂದು ಒಂದು ಘೀಳುವ ಶಬ್ದದೊಂದಿಗೆ ಬೀಗ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತು.
ಅವನು ತಳ್ಳಿದ. ಭಾರವಾದ ಬಾಗಿಲು ಸ್ವಲ್ಪ ತೆರೆದುಕೊಂಡಿತು. ತೀವ್ರವಾದ ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಮಳೆ ನೀರು ಕೋಣೆಯೊಳಗೆ ಬಲವಾಗಿ ನುಗ್ಗಿತು. ದೀಪಗಳು ಮಸುಕಾದವು. ಆನಂದ ಮಳೆಯಲ್ಲಿ ತೋಯ್ದ.
ಅವನು ಬಾಗಿಲನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೆರೆದು ಹೊರಗೆ ನೋಡಿದ. ದಟ್ಟವಾದ ಕತ್ತಲೆ ಹೊರತಾಗಿ ಏನೂ ಕಾಣಿಸಲಿಲ್ಲ. ಎದುರಿಗೆ ಕಡಿದಾದ ಪ್ರಪಾತ ಮತ್ತು ಮರದ ಶವಗಳು.
ದಾರಿ ಮಾತ್ರ ಹೊರಗಿದೆ.
ಕಾಗದ ಸುಳ್ಳು ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಕತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ದಾರಿ ಎಲ್ಲಿ? ಆನಂದ ಮಳೆಗೆ ಹೆದರಿ ಹಿಂತಿರುಗಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ತಕ್ಷಣವೇ ಅವನ ಕಣ್ಣು ಮನೆಯ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿದ್ದ ದೊಡ್ಡ ಆಲದ ಮರದ ಬುಡದ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ಮಿಂಚು ಹೊಡೆದಾಗ, ಮರದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಏನೋ ಹೊಳೆಯಿತು. ಅದು ಚಿಕ್ಕ, ಹೊಳೆಯುವ ಕಂಚಿನ ಫಲಕ. ಮರದ ಬುಡದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಅರ್ಧ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗಿತ್ತು.
ಅವನು ತನ್ನ ನೆಪವನ್ನು ಮರೆತು, ಧೈರ್ಯ ಮಾಡಿ, ಹೊರಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಟ್ಟ. ಮಳೆಯ ನೀರು ಅವನ ಮುಖದ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ಅವನು ಬಗ್ಗಿದ. ಕೈನಿಂದ ಮಣ್ಣು ತೆಗೆದ. ಫಲಕದ ಮೇಲೆ ಬರೆದಿದ್ದ ಅಕ್ಷರಗಳು ಮಳೆಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೊಳೆದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿದವು.
ಆನಂದ, ನಿನ್ನ ಮನೆಯ ದಿಕ್ಕುಗಳು ಇರುವುದು ನಿನ್ನ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ. ಕೇವಲ ಬಾಹ್ಯ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹುಡುಕಬೇಡ. ನೀನು ಹಿಂದೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡದ್ದನ್ನು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಹುಡುಕುವುದಕ್ಕಿಂತ, ನಿನ್ನನ್ನು ನೀನು ಕಂಡುಕೋ. ನಿನ್ನೊಳಗಿನ ದಾರಿಯೇ ಶಾಶ್ವತ. ಇದು ನಿನ್ನ ಮಡದಿಯ ಕೊನೆಯ ಸಂದೇಶ. ಆನಂದನ ಕೈಯಿಂದ ಕಾಗದ ಮತ್ತು ಫಲಕ ಎರಡೂ ಕೆಳಗೆ ಬಿದ್ದವು. ಮಳೆಯ ನೀರು ಅವನ ಕಣ್ಣೀರನ್ನು ತೊಳೆದು ಹಾಕಿತು. ಹೌದು. ಬದುಕು ಎನ್ನುವುದು ಕೇವಲ ಗೋಡೆಗಳ ನಡುವೆ ಬದುಕುವ ನೆನಪುಗಳಲ್ಲ. ಅದು ಒಳಗಿನ ಆತ್ಮಸ್ಥೈರ್ಯ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿ. ಅವನು ಹೊರಗೆ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಕೂತು ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದ. ಆದರೆ, ಆ ನೆನಪುಗಳಿಗೆ ನಿಜವಾದ ಜೀವ ಬರಬೇಕೆಂದರೆ, ಅವನು ಹೊರಗಿನ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಬೇಕು. ಆನಂದ ಆ ಬಾಗಿಲನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ತೆರೆದ. ಮಳೆ ನಿಂತು ಮೋಡಗಳು ಚಲಿಸಿದವು. ಆಗಸದಲ್ಲಿ ಸಣ್ಣ ಚಂದ್ರನ ಬೆಳಕು ಮಸುಕಾಗಿ ಬಿದ್ದು, ಆನಂದನ ಮುಂದೆ ಇರುವ ತೋಟದ ದಾರಿ ಕಾಣಿಸಿತು. ಆನಂದ ಆ ಮನೆಯನ್ನು ತೊರೆದು ಹೋಗಲಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಆ ದಿನ, ಅವನು ಮನೆಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಬಣ್ಣ ಬಳಿಯಲು, ಮೊಮ್ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವೀಡಿಯೋ ಕರೆ ಮಾಡಲು, ಮತ್ತು ತಾನು ಪ್ರೀತಿಸಿದ ಮರಗೆಲಸವನ್ನು ಪುನಃ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ. ಮನೆಯ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಗಲಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಆನಂದನ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಯಿತು. ಆ ಮನೆ ಈಗ ನೆನಪುಗಳ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಯಾಗಿ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ, ಅದು ಹೊಸ ಬದುಕಿನ ಹೆಬ್ಬಾಗಿಲು ಆಯಿತು. ಆನಂದ ತೃಪ್ತಿಯ ನಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಬಾಗಿಲು ಮುಚ್ಚಿ, ಹಿಂದಿರುಗಿ ನೋಡಿದ. ಹಳೆಯ ಗೋಡೆಗಳು ಈಗ ಹೊಸ ಅರ್ಥದೊಂದಿಗೆ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದ್ದವು.
